Bok: "Moralsk forvirring. Fortellinger"

Forfatter: Margaret Atwood (f. 1939)
Originaltittel: Moral Disorder
Utgitt: 2006
Min utgåve: 2008
Format: Innbundet, oversatt av Inger Gjelsvik, 259 sider
Forlag: Aschehoug

I dag er den canadiske forfatteren Margaret Atwood mest kjent for trilogien om MaddAddam, men ho meistrer og novellekunsten. I tillegg til nemnte trilogi har Atwood skrevet den glitrande The Handmaid's Tale og har vore på Booker-lista fleire gonger (vinner 2000, shortlist 1986, 1989, 1996, 2003).

Novellesamlinga Moralsk forvirring består av 11 noveller som fylgjer éi kvinnes liv frå 1930-åra til nåtiden. Novellene er på mellom 11 og 29 sider, og det går litt fram og tilbake mellom kor gammal hovudpersonen er.

I første novelle, De dårlige nyhetene, held vår kvinnelege hovudperson til i Frankrike med mannen Gilbert, populært kalt Tig. Hans måte å formidle avisnyheter er å rope dei opp til ho som framleis ligg i senga, medan ho helst ville hatt både kaffe og frukost før nyhetene. Medan ho kler seg tenkjer ho på livet, dottera som bur ein anna stad i verda, kattane dei har hatt og korleis det vil bli når ho eventuelt blir åleine.

I andre novelle, Matlavning og servering, er hovudpersonen nesten 12 år, og mora venter barn til hausten. I eit par sommarveker er ho og mora åleine på ei øy der hovudpersonen strikker hentesett til babyen og leser dei to første kapitla i ei kokebok. Hovudpersonen er sjokkert over moras tilstand, og ynskjer at det skulle vore slik det var før ho vart gravid. Då  veslesystera blir fødd tar hovudpersonen mykje av ansvaret for babyen som er uroleg av seg, men ein kveld ca to år seinare blir det hett mellom mor og dotter. Meget god novelle om tidleg ansvar og forventningane til store sysken.

I tredje novelle, Den hodeløse rytter, er hovudpersonen 14 år og kler seg ut som Den hodeløse rytter på Halloween. Undervegs i novella går det fram og tilbake frå fortid til framtid, og på ein biltur for å besøke den aldrande mora snakker systrene om barndommen. Veslesystera beretter at ho følte det iblant som å ha to sett med foreldre, og det er ei god novelle om ein litt underleg barndom.

I fjerde novelle, Min siste hertuginne, er hovudpersonen i ungdomsåra. På skulen har dei engelsk litteratur, og novelletittelen henspeiler på eit dikt av Robert Browning. Hovudpersonen hjelper sin nåverande kjærast, Bill, med faget og det er mykje snakk om nemnte dikt og blant anna forfattaren Thomas Hardy.

I femte novelle, Det andre stedet, erindrer hovudpersonen det omflakkande livet sitt før ho møter Tig. Novella handler i stor grad om ein leigd loftsleilighet i Toronto med avlagte møbler, grønt sengeteppe og draumen om kvite rysjegardiner.

I sjette novelle, Monopol, har hovudpersonen fått namnet Nell, ho har truffet den gifte Tig med kone og to gutter. Tig har leigd ein gård på landet, og i vekene er Tig der med Nell. Ekteskapet hans med Oona er over, og guttene tilbringer tid på gården i helgene. Etterkvart får og Nell vera der saman med guttane, og dei speler ein del monopol. Nell underviser i engelsk litteratur, og gjer ein del konsulentarbeid og det er slik ho treffer Oona og Tig. Fin novelle om ein familie i oppbrudd, og korleis ei ny kone kan kome inn i ein familie.

I syvende novelle, Moralsk forvirring, kjøper Nell og Tig ein gård og fyller den med stadig fleire dyr og ein diger grønnsakshage. Guttane er meir på landet enn i byen hjå mora fordi Oona visstnok har problemer. I slutten av novella bryter Nell saman etter eit besøk på slakteriet og utbryter til Tig at han ikkje vil at ho skal få barn. Eg humra godt av denne om byfolk på bondegård.

I åttende novelle, Hvit hest, er det andre året på gården og Nell blir påprakka ein hest av ei venninne. Nells veslesyster, Lizzie, kjem på besøk med sine problem, Nell er gravid, og det er ei sår novelle om systerforholdet.

I niende novelle, Åndene, skal dottera til Nell og Tig byrje på skulen og dei bestemmer seg for å flytte til byen. Eigedomsmeklaren, Lillie, blir hyra og ho blir sett på som ei driftig dame som kan fikse det meste. Ekskona til Tig, Oona, trenger ein ny plass å bu og Nell hjelper til så godt ho kan. Då Oona plutseleg døyr mister Lillie sitt pågangsmot fordi ho er overbevist om at det er onde ånder i Oonas leilighet.

I tiende novelle, Labrador-fiaskoen, er Nell på besøk hjå sine aldrande foreldre. Faren har hatt slag og mora leser for han om Wallace og Hubbards ekspedisjon i 1903.

I ellevte novelle, Gutta på lab'en, er Nell igjen hjå foreldra, og minrer til då faren hadde lab i hagen og korleis enkelte gonger hjelperne hans sov i telt og åt middag med dei. Undervegs i novella døyr faren, Nell finner ein masse fotoalbum og gjer ei forsøk på å få mora til å fortelje om sin barndom.

Margaret Atwood kan fortelje, og dette var ein interessant måte å bli kjent med eit menneske på. Atwood må eg lese meir av. Anbefales!

XOXO