Den norske journalisten og redaktøren Harald Stanghelle (f. 1956) er eit kjent namn i norsk presse. Han har blant anna vore politisk redaktør i Aftenposten og leder i Norsk Redaktørforening. At det er nettopp Stanghelle som skriver bok om Noregs konge er litt spesielt for Stanghelle er kjent republikaner. Kongen forteller kom til på grunn av eit spørsmål frå forlagssjef Erling Kagge og eg siterer frå epilogen:
Det var Erling Kagge som utpå høsten 2018 spurte om jeg ville skrive en bok om kong Harald. Det skulle ikke vere noen biografi, men en bok der kongen kunne reflektere rundt både liv og samfunn. Modellen var en dansk utgivelse der dronning Margrethe snakket med redaktør Thomas Larsen om Danmark og danskene. (s. 450)
I Kongen forteller har Harald Stanghelle satt saman ei bok på grunnlag av 11 møter på x antall timer samt eit besøk på Kongeskipet Norge. I tillegg til å snakke med kong Harald har prinsesse Astrid deltatt på samtalen som dreide seg om flukten frå Noreg, opphaldet i USA under krigen og heimkomsten i 1945. Dronning Sonja har samtalt med Stanghelle, og det same med kronprins Haakon. Det har blitt ei open og ærleg bok om livet, kjærleiken, samfunnet, gode og mindre gode hendingar i landet og ekstremt gode refleksjoner.
Då kong Harald og dronning Sonja feira sine 80-årsdager kunne kronprins Haakon og prinsesse Märtha Louise avsløre at dronning Sonja var ein ivrig bruker av mobiltelefon. Faren, kong Harald, derimot hadde ikkje mobiltelefon. Det slo ned som eit latterutbrot i salen. I denne boka kan Stanghelle avsløre at kongen har fått mobiltelefon. Kongen avslører at han er ikkje venn med den, og gløymer som oftest at han har. (s. 29) Det er for meg ein herleg fun fact om kongeparet vårt.
Før eg fekk denne boka frå biblioteket høyrte eg ein del om den, og det som gjekk igjen var dødsfallet til kongens tidlegare svigerson, Ari Behn, og talen til kongens barnebarn. Kongen og hans barnebarn, Maud Angelica Behn er nemlig ikkje så ulike i sin historie.
Bestefaren på første benk hadde ikke lest talen. Han ble slått av styrken 16-åringen viste. "Det var sterkt å høre den. Jeg hadde ikke hørt den på forhånd, men visste hun skulle gjøre det. Hun hadde holdt talen for en liten krets ved båren da den stod på Ullevål sykehus. Der var ikke jeg. Det var en sterk tale. Jeg var stolt over henne. 'At hun greier det', tenkte jeg. Det hadde ikke jeg greid." Maud Angelica var 16 da hun mistet sin far. Bestefaren hennes var 17 da hans mor døde. Begge dødsfallene etterlot seg en tenåring i dyp sorg. "Jeg har tenkt på akkurat det", sier kong Harald. Det har på en måte kommet tilbake når han ser et barnebarn holde tale ved sin fars kiste i Oslo domkirke. En jente på samme alder som han selv var da moren døde fra ham. "Det er derfor jeg sier at jeg ikke kunne greid å holde den talen." (s. 137)
En kongegjerning kan vera ganske einsamt. Du har riktignok kolleger i Europa, men det er liksom ikkje mogleg å ta ein øl eller kaffi med eit par konger ein kveld. Private venner har kongen fleire av, og i seilermiljøet blir han behandla akkurat som alle andre. Kongen har god humor, og sier sjølv at han som er så glad i å sjå konkurranseidrett har valgt ein så lite publikumsvennlig idrett. "Å se på seiling er som å se maling tørke. Det er kjedelig." (s. 191) At kongen vår har humor er det ingen tvil om.
Kongen forteller er ingen biografi. Det er ei refleksjonsbok. Nettopp derfor trur eg denne slår godt an blant det norske folk, og vil ligge under fleire juletre om ein månad. Eg veit og at den var etterspurt på min nærmaste Norli, og det liker eg. Anbefales!
XOXO
| Utgitt: 2020 | Format: Innbundet, 463 sider | Forlag: Kagge |
