Man Booker Prize 2018 - Vinnaren

Og vinnaren av The Man Booker Prize 2018 heiter Anna Burns og har skrevet romanen Milkman! Dette er første gong ein forfatter frå Nord-Irland vinner den prestisjetunge prisen.

Gratulera til forfatteren og forlaget Faber & Faber!

Kjelde: MBPs Facebook-side

Kjelde: The Guardian-artikkel (ekstern lenke)

XOXO

Bok: "Et langsomt farvel" av Helene Sandvig

Den norske forfatteren Helene Sandvig har vore helsejournalist i NRK i fleire år, og leda programmet Puls i over ti år. Dei seinare åra har ho vore programleder for Helene sjekker inn der ho sjekker inn på ulike rehabiliterings- og institusjonssteder for å sjå korleis brukerne har det. Sandvig har mottatt Gullruten 2018 for sistnemnte program.

Et langsomt farvel las eg i to omganger i går ettermiddag og kveld. Etter omtrent halve boka var det heilt livsnødvendig med ein pause for då klarte eg rett og slett ikkje meir. I nokon timar satt eg og skulte på boka innimellom andre gjeremål for eg både ville og ville ikkje lese ferdig. Boka kom eg over på Kagges Instagram-konto og bestilte den straks på biblioteket. Eg er godt kjent med Helene Sandvigs programmer på TV, men hennar personlege kamp for faren har eg aldri høyrt om før.

I Et langsomt farvel har Helene Sandvig endeleg tatt mot til seg og funne fram journalnotatene etter farens død. I fem år kjempa Aftenposten-journalist Helge Sandvig mot ein sjukdom han aldri ville bli kvitt. I bakrommet satt hans fem barn med ektefeller og barnebarn og var vitne til at den vitale faren, svigerfaren og morfaren sakte, men sikkert forsvant. Sjølv med helsejournalister og leger i familien var det ikkje lett å få samfunnet til å forstå at faren deira var alvorleg sjuk, og for meg som leser er eg til tider sjokkert over behandlinga våre eldre får. Langt om lenge får faren ein diagnose innan demens, men dei siste åra var langt ifrå gode for Helge Sandvig. Det er ein ting når du kan gjere deg forstått og sei kor du har vondt, men når du ikkje kan det lenger blir ein akkurat som eit lite barn igjen. Helene Sandvig og søsknene lærte etterkvart å kjenne teikna på farens ubehag, og det hjalp til tider på avmakten då faren kunne skjenne på dei. Han som aldri hadde gjort det før.

I fleire timar med denne boka satt eg med ein klump i halsen, og då eg oppdaga at Helge Sandvig hadde same fødselsdato- og årstall som min kjæraste avdøde farfar rakna det for meg. Mot slutten då det var heilt sikkert at faren kom til å dø rant tårene då eg las dei siste sidene. Helene Sandvig har skrevet denne boka på bakgrunn av journalnotater og samtaler med sine søsken. Ho har fortsatt spørsmål som ho undrer seg over at aldri vart stilt under farens sjukeleie, og vil ikkje vera redd for å stilla kritiske spørsmål i boka. Håpet med boka er at lesere skal bli betre til å ta dei vanskelige samtalene før det er for seint. Varmt anbefalt!

| Utgitt: 2018 | Format: Innbundet, 219 sider | Forlag: Kagge | 

XOXO

Leserefleksjonar #37 | September i bøker

September var: Nettopp her, og plutseleg borte! Det er ein klisjé kvar gong, men månadane fyker avgårde. Viss eg trekker pusten ein gong til så er det sikkert jul :-O Det var ein blogger som skreiv tidlegare i dag at det er 12 måndager til jul, og det friker meg litt ut.

Eit meget vellykka bokbloggtreff er og over for denne gong, og neste år er treffet i Stavanger ein gong til. Kapittel 2019 har nettopp avslørt datoer for neste år, og då vil treffet mest sannsynlig bli 21. eller 22. september 2019. Underteikna skal vera quizmaster neste år, og eg kjenner allerede at min indre diktator kjem fram ;-)

I september las eg: Eg har slitt veldig med lesesperre, og det fører til lite innlegg på bloggen. Eg kan ikkje bare hoste opp eit par bokanmeldelser utan å ha lest boka. Det eg derimot har lest utanom dei få bøkene nerføre er 20 serieromaner (som eg har lest minst 4 gonger før) og Harry Potter med Stephen Frys stemme (og dei har eg i alle fall lest 6 gonger før).

• Susanne Skogstad: Svartstilla
• Bjørn F. Rørvik og Ragnar Aalbu (ill.): Purriot og den usynlige mannen (Purriot #1)
• Ola Mathismoen og Jenny Jordahl (ill.): Grønne greier - Om natur og miljø og sånt
• Bjørn F. Rørvik og Ragnar Aalbu (ill.): Purriot og den forsvunne bronsehesten (Purriot #2)
• Bjørn F. Rørvik og Ragnar Aalbu (ill.): Purriot og skimysteriet (Purriot #3)
• Bjørn F. Rørvik og Ragnar Aalbu (ill.): Purriot og TV-kokken (Purriot #4)
• Gunhild A. Stordalen og Jonas Forsang: Det store bildet

NY KATEGORI - I september fullførte eg ikkje: Det er til tider ein del bøker som hamner på Goodreads to be read-liste, også låner eg dei, men dei kjem ikkje til bloggen fordi eg leser ikkje ferdig. Eg gidder ikkje bruke tid på bøker eg ikkje liker, til det har eg ikkje tid. I september fullførte eg ikkje Simon Strangers Leksikon om lys og mørke. Ein av årsakene er at det står roman utenpå, og det har eg problem med. Mykje av det er Strangers eigen svigerfamilies historie, noko er Henry Rinnan, men ein del er fiksjon, og eg har store problem med å godta at alt skal vera fiksjon i boka. Eg får lyst til å google halvparten, og då bruker eg meir tid på det enn på å faktisk lese boka.

I oktober skal eg: Finne fram votter og pannebånd, og tjukkere uteklede. Håper på fina veret siste helga i oktober for då reiser eg og mor til Oslo, og skal sjå The Phantom of the Opera. Eg såg den på eit teater i London for seksten år sidan, og har vore forelska i den musikalen sidan då. Gler meg som ein liten unge!

Kva har du lest og opplevd i september?

XOXO

Bok: "Det store bildet" av Gunhild A. Stordalen og Jonas Forsang

Den norske forfatteren Jonas Forsang er eit relativt ubeskrevet blad i den litterære verda, men han er og kjent som musiker og låtskriver under artistnamnet Apollo. Forsang var og medforfatter på Petter A. Stordalens biografi frå 2015.

Hovudpersonen i Det store bildet derimot er det mange meininger om. Kona til Stordalen, legen med det lange lyse håret og grunnlegger og president i EAT Foundation. Gunhild A. Stordalen har vore i medias søkelys i fleire år, og for eit par år sidan slo krigstypane mot folk då det vart avslørt at Stordalen hadde fått sykdommen systemisk sklerodermi. Der og då virka det som om dette var nyoppdaga med heilt ferske symptomer. Etter å ha lest boka får eg nok ein gong bekrefta kvifor eg sjelden betaler for å lese blader og aviser som VG og Se&Hør - overskrifter selger utgåver!

Det var en av de siste morgenene våre i Sveits. Vinduet var åpent, himmelen var blå og sollyset reflekterte i snøen. Da jeg strekte meg over bordet for å ta tekannen, fikk jeg øye på noe av det fineste jeg hadde sett i hele mitt liv. En liten, blå blodåre var i ferd med å bli synlig på underarmen min. (s. 204)

Faktum er at Gunhild Stordalen har kjent symptomer på sjukdommen sidan tenåra. Etter å ha jobba seg gjennom store deler av legestudiet treffer ho sin nye nabo, den nyskilte og sytten år eldre hotellkongen Petter Stordalen. Etter ein del fram og tilbake ender dei som gift med Bob Geldof som prest i 2010, men det er lenge sidan Gunhild Stordalen har skjult symptomene for sin nye ektemann. Ekskjærastane har nemleg ikkje sett noko til dette. I 2014 var Stordalen hjå dermatolog for noko så ubetydelig som ei liktorn og ba dermatologen sjekke hudforandringer på brystet. Det satte ballen i gang, og ho ender på sjukehus i Amsterdam for behandling. Det blir nokre tøffe år, og samstundes som eg leser dette svart på kvitt får eg større respekt for Gunhild Stordalen.

Boka er skrevet i samarbeid med Jonas Forsang, og inneheld i tillegg til historien om Gunhild Stordalen ei rekke med faktaopplysninger om det Stordalen er opptatt av - klimaendringsspørsmål, helse og dyrevelferd. Det gir boka meir kjøtt på beinet, men det er først og fremst ein kamp for livet. Og ein hyllest til livet. Og til kjærligheten! Det store bildet er godt skrevet, men om det er noko eg skal sette fingeren på må det vera korleis familien til Gunhild Stordalen hadde det under dottera og søsteras tøffe behandlinger. Om dei har blitt spurt om å delta eller ei står det ingenting om, kun i takketalene blir dei nemnt mot slutten. Det virker litt rart med tanke på at det var heim til mor Gunhild Stordalen reiste då symptoma raste før diagnose. Uansett anbefalt!

| Utgitt: 2018 | Format: Innbundet, 269 sider | Forlag: Pilar | 

XOXO

Man Booker Prize 2018 - Shortlist

6 bøker har fått plass, og lista er som følger:

• Anna Burns (UK): Milkman (Faber and Faber)
• Esi Edugyan (Canada): Washington Black (Serpent's Tail)
• Daisy Johnson (UK): Everything Under (Jonathan Cape)
• Rachel Kushner (USA): The Mars Room (Jonathan Cape)
• Richard Powers (USA): The Overstory (William Heinemann)
• Robin Robertson (UK): The Long Take (Picador)

Sidan longlist vart annonsert i juli har eg lest 4 av den lista, men ingen av dei er på shortlist. Tabbe! Motivasjonen har vore veldig opp og ned, men satser på at med helgas Kapittel-festival og bokbloggertreff kan det bare gå oppover :-)

XOXO

Kapittel 2018 og bokbloggertreff

Litteraturfestivalen Kapittel har blitt arrangert i Stavanger sidan 1995. I år er datoene 19.-23. september og eg skal inn til byen etter jobb fredag. Temaet i år er Samhald, og eg ser fram til å bevege meg rundt i ein by eg kjenner veldig godt (sjølv om Oslo og er meget kjent etter nokre år fram og tilbake).

Bokbloggertreffet går av stabelen lørdag, men innimellom skal eg nok få med meg nokon programposter. Fredag ettermiddag kjem det an på når eg kjem inn til byen (er ferdig på jobb kl. 15), men 16.30 skal Jan Inge Sørbø halde foredrag om Nynorsk litteraturhistorie og det hadde vore interessant å fått med seg.

Lørdag renner opp med frokost på hotellet, og det viktigaste denne dagen er sjølvsagt bokbloggertreffet. Eg snakka med sjefen i bokhandelen min (ja, den er veldig min og sjefen veit kva eg snakker om) her ein dag og fortalte om første treffet der me alle sneik oss inn som redde mus i lokalet for ingen visste eigentleg korleis me såg ut, medan året etter var det meir klemming og løssluppen stemning. Nå er det omtrent vennetreff og det gleder meg. Bokbloggertreffet har fått låne lokaler på Sølvberget lørdag ettermiddag og då har me god anledning til å få med oss nokre poster. Eg ser med interesse på Lars Lillo-Stenbergs post om Nini, men det krasjer og med klassikarlaurdag. Gertrude Stein sitt hovudverk The Autobiography of Alice B. Toklas er ute i ny norsk språkdrakt og eg las den tidlegare i år.

Kl. 16 er det tid for utdelinga av Bokbloggerprisen, og sidan me står i programmet håper me sjølvsagt på fleire interesserte. Olaug Nilssen og Zeshan Shakar er nominerte i klassen Årets roman, og me deler og ut pris i klassen Åpen klasse. Velkommen til alle!

Søndag er heimreisedag, men for meg som for første gong ikkje skal rekke eit fly har eg dagen til disposisjon så lenge eg gidder. Eg har allerede avtalt med mor om henting når det passer meg for toget frå Stavanger går bare så langt, og buss har ingen høyrt om på søndager i distrikts-Noreg :-/ Bokbloggere finner sikkert på noko sprell på søndager og :-)

Det som eg ikkje får med meg er programposten Kva er ein klassiker? onsdag,men med jobb dagen etter og dårlig kollektivtrafikk så seier det stopp. Torsdag skal Tor Bomann-Larsen holda foredrag med utgangspunkt i hans Haakon og Maud-biografiserie, men eg får nøye meg med å lese ferdig serien også har eg faktisk høyrt han under nå nedlagte Oslo Bokfestival eit anna år.

Eg gler meg både til Kapittel og til å treffe andre bokbloggere, men mest av alt til å bare ta med meg kofferten på jobb fredag morgon og suse rett inn til byen uten å tenke på fly og Gardermoen for ein gongs skuld :-)

Heile programmet finner du HER!

XOXO

Bok: "Svartstilla" av Susanne Skogstad

Den norske forfatteren Susanne Skogstad er ein av fleire debutanter på det nyoppstarta forlaget Gloria. Skogstad går til dagleg ved manuslinja på Westerdals.

I Svartstilla møter me ei aldrande namnlaus kvinne som for ei tid tilbake vart enkje. Dei vaksne barna hennar meiner at nok er nok, og vil rydde både ting og mor si ut av det altfor store huset. Den eldre kvinna er ikkje samd i dette, og vil helst få vere i fred. Problemet med det er at ho tar ikkje vare på seg sjølv i sorgen. Skogstad teikner opp eit lerret av eit kjærleiksliv og det er ikkje tvil om at det var eit lukkeleg ekteskap og samliv. Sorgen kom brått og brutalt, og lesaren får eit sterkt innblikk i den stillheten som oppstår når den eine parten går bort.

Då eg begynte å lese var eg ikkje fullstendig klar over kva eg hadde begitt meg ut på, men til lenger inn i romanen eg kom til sterkare vart det for meg. Fleire av dykk veit at min farfar gikk bort for halvanna år sidan, og eit 60 år langt samliv med mi farmor tok slutt. Eg har sjølv vore vitne til sorgen mi farmor har gått gjennom, og dei første månadane var utfordrande. Mi farmor og hovudpersonen i romanen er absolutt ikkje like, men måten sorgen vart framstilt på i romanen kunne eg kjenne igjen. Hovudpersonens barn syns eg ikkje noko om, dei gjekk fram med freidig mot uavhengig av kva mor deira syns. Akkurat der syns eg farmor mi vant for ho har barn med andre oppfatninger og eit tilsynelatende lysere sinn. Når det er sagt så går det utroleg mykje betre med mi farmor i dag, heldigvis.

Svartstilla er på knappe 150 sider, men den rommer ein del som ga meg mange ting å tenke på. Det som står fremst er korleis ein går fram i andres sorgprosess. Akkurat der har mange ein veg å gå trur eg. Takk til Gloria for leseeksemplar!

| Utgitt: 2018 | Format: Innbundet leseeksemplar, 154 sider | Forlag: Gloria | 

XOXO