Kapittel 2021 | Litterært maraton

Eg har gleda meg til Kapittel sidan før sommaren, for er det noko eg har trengt det siste året så er det noko å gleda seg til. Feriedager vart avtalt, hotell bestilt, og dei siste dagane før Kapittel starta så var eg i ekstase. Eg trengte litteraturfestival så hardt etter 18 månader med restriksjoner, avlyste avtaler, digitale festivaler og what not. Kven var det egentlig som fant på at digitale festivaler er gøy? Eg syns det er så keisamt, og eg følger aldri med på digitale festivaler. Då gjer eg alt anna istadenfor. Så over til dette årets Kapittel, og kva eg gjorde dei dagane på festival.

Torsdag 23. september

Regn i alle baugar og kantar, busser inn til byen (for det er bare ein by i dette landet), eg får hotellrom før kl 10 om morgonen, og sjekker ut dagens program (som eg nesten kunne utenat).

Kl 13 i Salongen i fjerde etasje var det lunsjlesing med finsk-svenske Kjell Westö, svenske Elisabeth Åsbrink og norske Lars Amund Vaage. Så deilig å endelig vera i eit rom med andre litteratur-interesserte og høyre forfattere lese frå sine bøker. Elisabeth Åsbrinks Forlattheten gjekk rett inn på mi leseliste.

Allerede hôl i programmet, så eg og Marianne fekk oppdatert kvarandre over kaffi. Superhyggelig og min evige sparringpartner <3

Kl 16 i Kjelleren var det tid for posten Okkupert hjemland med professor i akuttmedisin Mads Gilbert og poet og tidlegare fribyforfattar Selma M. Yonus. Det vart ein samtale om krig, okkupasjon, sorg, skriving og nydelig lesing på arabisk. Diktsamlingen Vuggesang for liten kriger blir gitt ut i Noreg på norsk og arabisk, og den må eg lese.

Kl 17 var det opp i Salongen igjen for å høyre om litteratur frå ein pandemi. Kolon forlag inviterte fleire forfattere til å skrive eit stykke om deira forhold til pandemien, og resultatet vart Logg. 12. mars - 1. mai-2020. Det vart tre kvarter med mykje latter, gjenkjennande nikk og ei opplesing som gjorde at når publikum flirte (inkludert eg og Marianne) så mista forfatter Karoline Brændjord heilt maska. Gunnhild Øyehaug og Kjersti Rorgemoen deltok og i samtalen. Første spørsmål frå moderator Guttorm Andreassen var såklart Kva gjorde du 12. mars-2020? og det kom fram at forfattere er vant til heimekontor, men ikkje at heile familien/evt kollektivet er heime samstundes.

Kl 18 var det på ny ned i Kjelleren for å høyre Sumaya Jirde Ali (som steppa inn for Gormans omsetjar Marjam Idriss), Pedro Carmona-Alvarez og Henning Bergsvåg snakke om politisk poesi. Det som slo ned i meg var at dei totalt slakta Amanda Gormans dikt frå presidentinnsettelsen i januar. I etterkant har eg lest det på ny og innser at dei har eit poeng. Diktet passa inn i settingen rundt innsettelsen, men tar du det ut av konteksten er det ikkje spesielt bra, syns dei.

Kl 19 var det opp i Salongen og hjemmets lune rede med Janne Stigen Drangsholt, Therese G. Eide og Hanne Sigbjørnsen. Dei to sistnemnte er kjente teikneserieskapere under namnene Tegnehanne og Intet nytt fra hjemmefronten. Festlige 45 min med snakk om pandemi, korleis overleve med familie på heimekontor og mykje kos.

Kl 20 var det ned på Møteplassen i 1. etasje for å høyre den tyske samtidsforfatteren Judith Hermann. Ho er aktuell med den kritikerroste romanen Der hjemme og samtalte med Peter Strassegger på tysk. Det var ein tolk til stede, og eg må si at akkurat det var det verste med heile samtalen. For meg fungerte det absolutt ikkje, og eg fulgte ikkje med i det heile tatt.

Fredag 24. september

Eg og Marianne venter på Kielland-foredraget. Då me såg fotografen sa eg til Marianne at nå må me sjå intelligente ut. Eg hadde aldri drømt om at me skulle bli fotografert og lagt ut på Kapittels Facebook-side.

Ny dag, nye litterære kapitler! I dag trente eg frå 7-8, og det var litt av ei kjensle å låse seg inn på eit tomt treningsrom. Følte meg som den superstjerna! Etterpå var det dusj og god frokost før dagen starta for alvor. Formiddagen brukte eg på Sølvbergets YouTube-kanal der eg såg ein post med Helga Flatland før eg satte kursen for Sølvberget.

Kl 13 i Salongen var det lunsjlesing med Monica Isakstuen og Simon Stranger. Dei las frå sine nye bøker Mine venner og 304 dager. Eg har lest lite og ingenting av begge forfatterne, men sistnemnte bok ønsker eg å lese.

Hôl i programmet i dag og, så det vart det ein samtale i biblioteket på meg og Marianne. Når ein har bøker har ein alltid noko å snakke om, og som oftest havner samtalen innpå alt anna og.

Kl 15 var det ned i Kjelleren med temaet Karikaturenes kraft. Erle Marie Sørheim har laga ei bok som heiter Karikaturenes historie og den virker superinteressant. Etter fleire hendingar med serieskapere er til og med Sørheim forsiktig med kva ho teikner. I denne boka har ho til dømes ikkje teikna profeten fordi boka kan kome ut i verda.

Nytt hôl og nå var det på tide med kaffi hjå Renaa.

Kl. 17 var det på nytt i Kjelleren med Hilde Østby og foredraget Kart over ensomheten. I det som skal bli bok utforsker Østby ein av våre største helseutfordringar i moderne tid, nemlig ensomhet. Østby fortalte at ensomhet dreper eit menneske kjappere enn 15 sigaretter, og at pandemi trenger ikkje vera heile årsaken, men kan vera ein trigger. Ei bok eg har veldig lyst til å lesa når den kjem ut.

Kl 18 var det tid for Kielland-foredraget i Kinosal 1. Dette året var det poeten og samfunnsdebattanten Sumaya Jirde Ali. I introduksjonen vart det sagt at det var første gong festivalen hadde fløyet inn årets foredragsholder på ungdomsbillett. Jirde Ali snakka om det å bli ein lesar og litteraturens betydning for ho som menneske. Denne dama må eg lese meir av.

Kl 19 var det ned i Kjelleren igjen for å høyre Monica Isakstuen og Pia Tjelta i samtale med Janne Stigen Drangsholt om vanskelege vennskap. Med utgangspunkt i Isakstuens roman Mine venner snakker dei om temaet, og kor vanskeleg det er å slå opp med ei venninne.

Då var mitt program over for fredag. Stuptrøtt og skrubbsvolten forlater eg Sølvberget.

Lørdag 25. september

Marianne melder seg sjuk, og eg inntar rolla som i filmversjon skal bli kalt Ho med den grå jakken som føyk forbi.

Kl 11 i Kjelleren høyrte eg på Odd Kristian 'Kian' Reme i samtale med journalist Odd Karsten Tveit om Kielland-ulukka i 1980. Reme har søkt etter svar på Kielland-ulukka i førti år fordi hans bror omkom i ulukka. Eg var ikkje fødd i 1980, og såvidt høyrt om den heime. Mine foreldre var ikkje opptatt av olje og industri så det var lite snakk om den. Det er skremmande og interessant at så mange ting ikkje blir undersøkt i forbindelse med ulukka så eg håper det blir gjort meir for dei etterlatte.

Kl 12 i Kinosal 1 var det tid for eit av høgdepunkta eg har gleda meg til: Den amerikanske drømmen med Thomas Seltzer. Halvanna time med snakk om den amerikanske draumen, korleis USA har blitt slik det er, om TV-serien UXA, og om den skremmande utviklinga innan økonomi og velferd i The Land of the Free. Eg digger Thomas Seltzer, og TV-serien og please kan eg få vera med han på tur? Det er meininga han skal lage bok, og den må eg lese.

Kl 14 i Møteplassen i 1. etasje var det samtale mellom Nora Krug, Bart van Es og Simon Stranger om deira felles forståing og skriving for krigshistorie. Nora Krug har laga ei nydelig bok, Heimat, om sin families deltakelse under andre verdskrig medan Bart van Es har skrevet Jenta i minneboken om ei jente som levde i skjul hjå familiemedlemmer av ham. Det vart ein interessant samtale om krigen, om hemmeligheter og om korleis hjelpe minnene å kome fram i lyset.

Kl 15 var det opp i tredje etasje i Klasserommet for å høyre om det mørke Tyskland. Astrid Sverresdotter Dypvik er Tyskland-kjenner og har skrevet bok om høgreekstremisme i Tyskland. Eg var faktisk ikkje klar over at det var så ille med politisk polarisering og flyktningkrise før møtet med Dypvik. Tyskland hadde kansler-val dagen etter, så det kan bli endringar i landet.

Kl 16 var det ICORN-foredrag i Kinosal 1. Eg siterer frå Wikipedia: ICORN – International Cities of Refuge Network er det internasjonale fribynettverket som ble etablert for å tilby forfulgte forfattere, journalister og kunstnere et fristed, eller en friby, hvor de skal kunne skrive og uttrykke seg fritt, uten å frykte for å bli sensurert eller kneblet. ICORN formidler forfattere til fribyene, og bidrar til kommunikasjon mellom fribyene og forfatterne som til enhver tid er en del av nettverket. I år var det Anne Applebaum som var årets foredragsholder med boka Demokratiets svanesang som bakteppe. Foredraget vart vist digitalt, men dessverre fenga det ikkje meg i det heile tatt. Eg gjekk før det var ferdig (unnskyld til dei i kinosalen eg forstyrra då eg gjekk ut).

Kl 17 var det tilbake i Klasserommet med Janne Stigen Drangsholt og Therese G. Eide. Disse damene er det nå tredje gong eg ser med boka Fra Shakespeare til Knausgård og denne gongen er det om Kapittel-temaet Hjem. Kva betyr heim i litteraturen og hvilke forfattere har skrevet om temaet? Det interessante var at menn ikkje likte at kvinner las litteratur for kvufor i all verda skulle dei det? Dei kunne jo få idear som ikkje var bra for dei. Meget bra!

Kl 18 var det ned på Møteplassen for å høyre Tove Nilsen og Madeleine Schultz i samtale med Hilde Østby. Temaet her var morslinjer, og Nilsen og Schultz las frå sine nye bøker Om moderskap og Morslinjer. Det vart snakk om det å vera mor, om vold i heimen og om kvinnekamp. Det å vera vitne til ein prat om morskap i to generasjoner var så fint, og fordi Tove Nilsen og Madeleine Schultz kjente kvarandre frå før vart det nærere på ein måte.

Kl 19 var det ned i Kjelleren for å høyre Åsa Linderborg i samtale med Tore Rem. Linderborg er mest kjent for boka Meg eier ingen, og har fronta #metoo-saken i Sverige. Boka Året med 13 måneder er ei dagbok frå hausten 2017 til hausten 2018 og snakker om det som skjedde i Linderborgs personlige liv. Rem var ein god lytter og det vart heilt klart at #metoo-saken var større i Sverige enn her heime. Eg har begynt på boka, og syns den er interessant.

Kl 20 var det tilbake til Møteplassen for å høyre forfatter Lena Andersson i samtale med Brita Strand Rangnes om sine romaner. Eg har ikkje lest noko av Andersson, men utover hausten og vinteren kan det bli aktuelt. Lena Andersson skriver om den sosialdemokratiske ideen om Folkhemmet og korleis den er sakte i oppløysing. Interessant samtale!

Og medan Andersson og Rangnes snakka saman fôr rakettene i Stavanger i lufta. Gjenopninga var i gang frå kl 16 - sjølv gjekk eg og la meg med lydene frå Klubbgata sivende inn vindauget.

Søndag 26. september

Stille morgon i byen, eg går på trening, eter frokost, pakker saman rommet mitt og går ut. Tar med kofferten min og rusler mot Sølvberget. På trappa ved Kanelsnurren kjem eg nok ein gong i snakk med den kjekke jenta som jobber i bokhandel-bunkeren og me har ein meget fin samtale om alt og ingenting.

Kl 13 var det ned i Kjelleren for årets siste Kapittel-post. På scenen satt Tore Rem i samtale med Tom Hetland, og temaet er kong Olav V. Dagen etter kom Rems andre bind om kong Olav ut i bokhandlerne, Krigeren, og eg gler meg til biblioteket får den inn. Eg trur eg drog ned gjennomsnittsalderen på den posten for her var det mykje grå hår. Når du innser etter ca ein halvtime at du sitter og nikker til omtrent alt Tore Rem sier så sier det seg sjølv at du har lest, høyrt og sett ein del om kongelege tidlegare.

Så var Kapittel over, og mi veke som utsendt snapliotekar på festival var slutt. Eg koste meg noko aldeles skrekkelig, og gler meg allerede til neste år.

XOXO

PS. Marianne har skrevet om sitt Kapittel her. DS.