Stemmens kontinent #24 | "Minne om ei underlig bevertning" av Elena Sjvarts

Elena Sjvarts (1948-2010) var ein russisk poet. Ho vart fødd og budde heile livet i Leningrad der hennar første dikt vart publisert i universitetsavisa i Estland i 1973. I Russland vart ho først publisert eit tiår seinare. Ho publiserte ei rekke diktsamlingar mellom 1985 og 2007.

Minne om ei underlig bevertning er gjendikta til nynorsk av Jo Eggen, og består av 18 dikt frå ulike tidsepoker i Sjvarts diktning. I etterordet skriver Eggen: "Elena Sjvarts's poesiverd myldrar av referansar til andre område, alt frå teater og musikk til arkitektur, historie, botanikk, filosofi og sjølvsagt litteratur, poesi. Ho er lærd på ein eigensindig, omskapande måte i slekt med Georg Johannesens. Ho meistrar eit uvanlig breitt spekter av poetiske verkemiddel og gjør akkurat som ho vil med dei, rimar, lar vere å rime, balanserer dristig mellom orden og kaos. Det er ikkje lett å yte henne rettferd som gjendiktar. Eg får kjensla av å gå i lære hos ein som kan alt."

Eit par smakebeter:

Heggen og Thomas Mann

Regnskurene gikk laus på våren. Lugga ut

kronblad i trea, heiv dei i sølepytten,

der skin dei i sin tynne drøm, forhutla,

i vinden reiser heggen opprørsfana

ein harmdirrande hær av silkepudlar.

Skamklipt er våren,

skandalisert er våren,

halsen kremtar sårt av toreskyer,

mørkeblå.

Heggen er eit Trolldomsfjell -

ein tæringssjuk germanar bur der inne,

og desse bitre blomane som skjelv

er det lagnadshektisk flekka kinnet.

Monstret

Eg er ein by, eit torg, ein marknad,

og alléar der aristoteliske

andar kan vandre i fred,

og eit engleteater, ein park.

Eg er ein by, ein ørliten by

i det store Riket. Ei øy

i grøne vinmarkhav.

Men kvifor slår dei på tromme?

Fienden står rundt oss alt!

XOXO

| Utgitt: 2007 | Format: Hefta, 60 sider | Forlag: Cappelen Damm |

I gjendiktningsserien Stemmens kontinent frå Cappelen Damm er det kun kvinnelege lyrikere som har fått plass. Beathe gjorde meg merksam på denne serien rundt jul og eg heiv meg på idéen om å lese alle 25 bøkene. Serien består av internasjonale poeter frå heile verda, og det var kun ei av dei som eg var kjent med frå før. Forfatteren bak The Bell Jar, Sylvia Plath, er representert og bidraget hennar, Tre kvinner, har eg lest tidlegare utan å bli merksam på at Stemmens kontinent var ein serie.

Eg leser lite lyrikk i utgangspunktet, men liker idéen om at det kun er kvinner representert og at det er frå heile verda. Det er den norske lyrikeren Hanne Bramness som er initiativtaker, redaktør og i enkelte tilfelle gjendikter. Eg ser fram til å bli betre kjent med alle 25 bidraga. Beathes progresjon med serien kan følges HER (ekstern lenke).